Mówi się, że melasma powstaje na skutek nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne, nie jest to jednak do końca prawda, a na pewno nie jest to jedyny powód powstawania ostudy. Jak więc jest naprawdę?
Jak wygląda melasma?
Melasmę zwykle opisuje się jako dużą, nieregularną, niebolesną plamę, która jest ciemniejsza od reszty skóry i jest od niej wyraźnie odgraniczona. Pojawia się najczęściej na czole, nad ustami, na twarzy i szyi, a także na brzuchu i na dłoniach – jest tak widoczna, że dla wielu osób stanowi duży problem natury estetycznej.
To, jak wygląda melasma, uwarunkowane jest także głębokością sięgania zmian: jej odmiana epidermalna dotyczy tylko zmian na poziomie naskórka, a dermalna – także skóry właściwej. Ostuda najczęściej występuje u dorosłych kobiet, u mężczyzn jest dużo rzadsza – u panów melasma również związana jest z zaburzeniami hormonów, w tym wypadku testosteronu. Bardziej predysponowane do powstania ostudy są osoby o ciemnej karnacji.
Jakie są przyczyny melasmy?
Powszechnie uważa się, że słońce jest głównym winowajcą i że to na skutek nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne powstają nieestetyczne plamy – szczególnie, gdy nie używamy kremów z filtrem UV. Jest w tym sporo prawdy, jednak wśród innych, nie mniej istotnych przyczyn powstawania melasmy, należy wymienić wahania hormonalne; ciążę; menopauzę; przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych; choroby tarczycy, jajników, trzustki; hormonalną terapię zastępczą lub przyjmowanie niektórych leków, m.in. przeciwcukrzycowych, przeciwzapalnych czy antybiotyków – tetracyklin. U podłoża ostudy leżą naczyniowe zmiany zapalne – warto o tym pamiętać, by nie wpaść w pułapkę myślenia, że są to jedynie „duże piegi”, które „same znikną po lecie”.
Co ciekawe, czynnikiem wywołującym melasmę mogą być także powszechnie występujące zioła, pite pod postacią herbat czy naparów, szczególnie dziurawiec, rumianek, pokrzywa czy nagietek. Nie bez znaczenia pozostają uwarunkowania genetyczne – predyspozycje do powstawania zmian barwnikowych mogą być dziedziczne.
Sprawdź także: Filtry przeciwsłoneczne. Dlaczego należy ich używać?
Jak pozbyć się melasmy?
To, czy melasmę można skutecznie usunąć, w dużej mierze zależy od przyczyn jej powstania, warto więc poświęcić trochę czasu, by poznać źródła tego problemu. Ważne jest, by nie podejmować pochopnych decyzji terapeutycznych bez konsultacji z lekarzem odpowiedniej specjalizacji – jeśli mamy do czynienia z ostudą hormonalną, warto zadbać o ustabilizowanie poziomu hormonów i o odpowiednią suplementację, zanim zdecydujemy się na zabiegi prowadzące do zmniejszenia widoczności czy usunięcia ostudy.
Jeśli pojawiła się u nas melasma w ciąży, warto pamiętać, że zdecydowanej większości zabiegów nie można przeprowadzać w ciąży ani w czasie karmienia piersią – w tej sytuacji warto cierpliwie poczekać na ustabilizowanie się poziomu hormonów po porodzie i po okresie karmienia maluszka piersią.
Melasma – jakie zabiegi pomogą ją usunąć?
Istnieje wiele metod walki z ostudą, która dla wielu osób jest poważnym problemem estetycznym. Po rozpoznaniu jej przyczyn można zaplanować długofalową terapię, która będzie skupiona z jednej strony na działaniu przeciwzapalnym i łagodzącym system naczyniowy, z drugiej zaś na usuwaniu już widocznych przebarwień.
O tym, jakie zabiegi i preparaty będą najskuteczniejsze, każdorazowo decyduje lekarz w trakcie indywidualnej konsultacji. W czasie tej rozmowy na pewno padną pytania dotyczące stanu zdrowia, przyjmowanych leków i suplementów, przebytych ciąż i uwarunkowań genetycznych. Specjalista określi także, z jakim dokładnie typem zmian mamy do czynienia – związanym jedynie z naskórkiem, czy ze skórą właściwą – poprawne określenie głębokości ostudy pozwala na zaproponowanie najskuteczniejszej terapii.
Peelingi chemiczne na melasmę
Jedną z najczęściej wybieranych metod są peelingi chemiczne – powszechnie nazywane kwasami. Co je wyróżnia i dlaczego są tak chętnie wybierane? Są one niezwykle wszechstronne – lekarz ma do wyboru wiele rodzajów kwasów (np. traneksamowy, azelainowy, kwasy owocowe) o różnym stężeniu, dzięki czemu można indywidualnie dobrać preparat w zależności od stanu skóry, jej typu i głębokości ostudy. Tym samym mamy do czynienia z zabiegiem o wysokim profilu personalizacji, wręcz szytym na miarę.
Zwykle serię zabiegów rozpoczyna się od niższych stężeń kwasów, by z czasem przejść do nieco mocniejszych preparatów. Liczba i częstotliwość zabiegów ustalana jest indywidualnie – każda skóra jest inna, więc nie istnieje jeden model terapii kwasami.
Laserowe usuwanie melasmy
Doskonałe efekty przynosi też terapia laserowa, która precyzyjnie trafia w nadmiernie namnożone komórki melaniny. Nowoczesne lasery trafiają w głąb skóry, więc są doskonałą metodą leczenia ostudy rozwiniętej w głębszych warstwach. W walce z melasmą doskonale sprawdza się laser frakcyjny CO2 oraz laser neodymowo-yagowy. Warto pamiętać, że zabiegi laserowe najlepiej przeprowadzać późną jesienią i zimą, by skóra poddana ich działaniu nie była narażona na promieniowanie słoneczne – o tym, jaki jest najlepszy czas przeprowadzenia zabiegu, każdorazowo decyduje specjalista.
Czytaj więcej na temat laseroterapii.
W przypadku ostudy zwykle potrzeba kilku zabiegów wykonywanych w odstępach czasowych – warto o tym pamiętać, decydując się na tę formę terapii i planując ją w czasie.
Inne metody usuwania melasmy
Wielu pacjentów chcących pozbyć się nieestetycznej ostudy wybiera mezoterapię. Dzięki serii zabiegów możliwe jest wyrównanie kolorytu skóry, złagodzenie stanu zapalnego i dogłębne odżywienie tkanek. Podobnie jak w przypadku kwasów, mezoterapię igłową można przeprowadzać z użyciem bardzo wielu specjalistycznych preparatów, których skład będzie idealnie odpowiadał na potrzeby naszej skóry. Kolejną propozycją jest mikronakłuwanie, którego możliwości regeneracyjne są bardzo szerokie, a efekty jego działania – spektakularne. Równie często pacjenci decydują się na zabieg mikrodermabrazji, który jest świetnym rozwiązaniem dla osób borykających się z ostudą w warstwie naskórkowej. To, która głowica zostanie użyta i jak intensywny powinien być zabieg, zależy od indywidualnych predyspozycji.
Sprawdź także: Mezoterapia igłowa czy mikroigłowa – którą wybrać?
Melasma – pozbądź się jej raz na zawsze
Ostuda ma tendencje do nawracania, stąd niezwykle ważne jest wprowadzenie zdrowych nawyków – przede wszystkim związanych z codzienną, domową pielęgnacją. Na czele zaleceń zawsze znajduje się odpowiednio wysoka ochrona przeciwsłoneczna. Pozostałe rady przekazuje lekarz, biorąc pod uwagę, co jest pierwotną przyczyną zaburzeń nadprodukcji komórek melaniny, czy jest to ostuda hormonalna, ostuda w ciąży, czy jest to zmiana dermalna, czy epidermalna. Warto trzymać się zaleceń, by przez wiele lat cieszyć się skórą o jednolitym kolorycie, bez plam i przebarwień.